Debica

Sytuacja w zakresie wolności sumienia i religii w Polsce

Wolność sumienia i wyznania jest podstawowym prawem człowieka, usankcjonowanym dokumentami międzynarodowymi, w tym m.in. w: Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych, Konwencji Praw Dziecka i Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Deklaracji o Prawach Człowieka. W dokumentach tych uznaje się, iż każda osoba ma prawo do wolności sumienia i religii, prawo to obejmuje wolność posiadania, przyjmowania lub zmiany swej religii bądź przekonań, jak również manifestowania (indywidualnie lub wspólnie z innymi) swej religii lub przekonań poprzez nauczanie, praktyki religijnej, uczestniczenie w obrzędach i uprawianie kultu.
Zarazem też stwierdza się, że wolność uzewnętrzniania religii lub przekonań może podlegać tylko takim ograniczeniom, które są przewidziane przez prawo i są konieczne w państwie demokratycznym ze względu na bezpieczeństwo publiczne, ochronę porządku publicznego, zdrowia, moralności lub ochronę podstawowych praw i wolności innych osób. Zapisy te powtarza Konstytucja RP, która je dodatkowo uszczegóławia zaznaczając, że rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami, a także, że nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nie uczestniczenia w praktykach religijnych oraz być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznaniowych.

Wolność sumienia i wyznania obejmuje również społeczności religijne, kościoły i inne związki wyznaniowe. Mają one konstytucyjnie zagwarantowane równouprawnienie, a władze publiczne obowiązane są do zachowania bezstronności w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. Podkreśla się także, że stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi kształtowane są na zasadach poszanowania ich autonomii, wzajemnej niezależności oraz współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania zapewnia człowiekowi swobodę wyboru religii lub przekonań oraz wyrażania ich zarówno indywidualnie jak i zbiorowo, prywatnie lub publicznie. Osoby wszystkich wyznań oraz nie wierzący mają równe uprawnienia w życiu politycznym, gospodarczym, społecznym oraz kulturowym. Obywatele mogą:

• tworzyć wspólnoty religijne,

• zgodnie z zasadami swojego wyznania uczestniczyć w czynnościach i obrzędach religijnych, obchodzić święta religijne

• głosić swoją religię i przekonania

• wychowywać dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami względem religii

• korzystać ze źródeł informacji na temat religii

• otrzymywać pochówek zgodny ze swoimi zasadami religijnymi

 

 

Opracował: Piotr Żaba

 

←